Omdat er nog geen duidelijkheid is over eventueel overgangsrecht – en beide Kamers, Tweede en Eerste, er in november en december sowieso nog over moet debatteren – moeten we er vooralsnog vanuit gaan dat alle mogelijk als cruciaal aan te duiden handelingen nog in 2013 moeten plaatsvinden. Hiermee bedoel ik: het ondertekenen van de vaststellingsovereenkomst, het feitelijke ontslag en het moment van overmaken van de vergoeding. De volgorde waarin dat moet gebeuren is overigens niet van groot belang, hoewel logischerwijze het ondertekenen van de vaststellingsovereenkomst als eerste dient te geschieden.

Willen de gelden echter overgemaakt kunnen worden dan moet de stamrecht BV wel opgericht zijn. Niet alleen dat, want aangezien de meeste werkgevers ook de goedkeuring van de fiscus verlangen, moet ook die toestemming (tijdig) worden verkregen
Op zich geen probleem, want dat hoort in ons geval bij de dienstverlening, maar dit kan tot maximaal 8 weken duren! Nu zijn er vlotte belastingdiensten, maar er zijn er ook bij die er ‘wat langer’ over doen. Als we vanaf vandaag dus 8 weken verder zijn dan zitten we al in……, ja inderdaad, in 2014! Kortom we kunnen er niet meer met zekerheid van uit gaan dat alles vóór 1 januari 2014 in kannen en kruiken is.

Maar als je slim bent kun je om dat probleem heen. Wat wij daarom vanaf nu doen is dat we naast de stamrecht BV een bankspaarrekening laten openen. Dit kan in een relatief kort tijdsbestek plaatsvinden waardoor de werkgever desgewenst de afkoopsom snel daarop kan afstorten. Synchroon daaraan starten wij het oprichten van de stamrecht BV op, inclusief het aanvragen van de goedkeuring van de fiscus. De datum waarop de BV is opgezet en het akkoord van de belastingdienst is verkregen is nu ineens minder relevant aangezien het altijd mogelijk is bedragen van de bankspaarrekening over te hevelen naar de stamrecht BV (en vice versa trouwens). Kortom: de datum van het aangaan van de stamrechtverplichting, i.c. het daadwerkelijke gebruik maken van de stamrechtvrijstelling, wordt zo bepaald door het moment waarop de ontslagvergoeding naar de betreffende bankspaarrekening is overgemaakt, ofwel nog (ruim) vóór 1 januari 2013!

Rogier Kemme
Kemmelot

PS: Valt je feitelijke uitdiensttreding en/of het overmaken van de vergoeding in 2014 dan is het niet gezegd dat het onmogelijk is van de stamrechtvrijstelling gebruik te maken. Echter er is nog geen overgangsrecht en dus kunnen we er niets met zekerheid over zeggen.

1. Allereerst de ontslagprocedure. Een werkgever heeft nu 2 routes op basis waarvan hij een werknemer kan ontslaan. Óf hij vraagt het ontslag aan bij het UWV – de aanvraag duurt dan vaak lang en kan worden geweigerd – of men ontbindt het contract en betaalt een ontslagvergoeding.
In de nieuwe plannen echter mag iedere werknemer pér direct ontslagen worden. Achteraf kun je bij de rechter dit ontslag aanvechten maar er wordt vooraf niets meer getoetst.

2. De hoogte van de ontslagvergoeding. Nu geldt hiervoor (vaak) de kantonrechtersformule. Deze formule houdt in dat bij ontslag je afhankelijk van je leeftijd 0,5 tot 2 maal het maandsalaris ontvangt voor ieder gewerkt dienstjaar. Hoe hoger de leeftijd van de werknemer in combinatie met het aantal dienstjaren, hoe hoger de vergoeding (bereken voor jezelf)
Deze regeling gaat volledig op de schop. Ieder jaar dat je hebt gewerkt telt voor een kwart tot maximaal een half maandsalaris mee en de ontslagvergoeding zal nooit meer bedragen dan een half jaarsalaris!

Laat ik het concrete verschil duidelijk maken aan de hand van een reëel voorbeeld: Iemand is 55 jaar, heeft een maandsalaris van € 5000 en wordt ontslagen na een dienstverband van 30 jaar. Dan zou hij of zij o.b.v. de kantonrechtersformule nu € 157.500 ontvangen. Een aardige aanvulling zeker als je bedenkt dat de werknemer meestal ook nog recht heeft op 37 maanden ww-uitkering.
In de nieuwe situatie zou dit maximaal 5000 * 12,96 * 0,5 = € 32.400 worden. Ongeveer 20% van het oude bedrag!!
Let wel: dit is de maximale variant! Het kan ook een kwart zijn per gewerkt jaar, dan komen we in bovenstaand voorbeeld op € 16.200 uit.

3.Verplichte ‘van-werk-naar-werk trajecten’. Om de feestvreugde na het ontslag verder te vergroten krijgt de ontslagen werknemer deze vergoeding niet meer ‘in handen’ maar moet deze worden aangewend als budget voor een zogenaamd ‘werk-naar-werk traject’. Waar je nú de vergoeding kunt gebruiken als aanvulling op de WW of om een bedrijf te beginnen, dient deze in de nieuwe plannen aan scholing te worden besteed. Op welke wijze dergelijke van ‘werk-naar-werk trajecten’ ingericht gaan worden en ‘budgetten’ aangewend dienen te worden is overigens nog niet bekend.

Mijn persoonlijke mening is dat deze plannen veel en veel te ver gaan. Punt 1 is verdedigbaar. Nu moet een werkgever soms 2 jaar lang een dossier bijhouden van een werknemer die niet functioneert. Punt 2 decimeert de ontslagvergoeding juist bij die mensen waar die vergoeding voor bedoeld is, namelijk de oudere langer in dienst zijnde werknemer die waarschijnlijk fors inkomensverlies gaat lijden. Maar waar hebben we het over als deze schadeloosstelling niet eens meer mag worden gebruikt als inkomstencompensatie (Punt 3).
Hoe moet iemand die de 50 ruimschoots is gepasseerd en een specialistische functie had in deze tijd aan een nieuwe baan komen? Wat moet iemand die zijn uitgaven op zijn salaris heeft afgestemd met een fooi van enkele duizenden euro’s die ook nog eens moet worden aangewend voor scholing?
Daarbij is mijns inziens de consequentie dat een grote groep mensen uit financiële nood veel eerder gebruik zal moeten maken van een vangnet, meestal de bijstand (en bij verdere beperking van de WW-duur ook nog eens eerder).

Sterker nog: doordat de ontslagvergoeding niet meer mag worden gebruikt als inkomensaanvulling zal een grote groep mensen zelfs al in de WW-uitkeerperiode in de problemen komen. Dit met alle consequenties van dien (bijvoorbeeld verplichte huisverkoop). De maatregel lijkt dus eerder de kosten voor de overheid omhoog te jagen….

Als het dan geen bezuiniging is, wat is het dan wel? Het idee is dat door de lagere ontslagvergoeding een werkgever eerder een oudere werknemer aanneemt. Oftewel het moet de doorstroming bevorderen. Maar wordt een oudere werknemer nu dan niet aangenomen vanwege de hoge ontslagvergoeding? Kul natuurlijk. De reden dat werkgevers oudere werknemers minder snel aannemen heeft als oorzaak dat – in de ogen van veel werkgevers – oudere werknemers een lagere arbeidsproductiviteit hebben, minder flexibel zijn, een hoger ziekteverzuim hebben en minder kneedbaar zijn.
Daarbij is van een écht hoge ontslagvergoeding pas sprake als de werknemer lang in dienst is geweest. Oudere werknemers kunnen helemaal niet meer lang in dienst zijn want daar zijn het oudere werknemers voor! Daarbij is de ontslagvergoeding nu al gemaximeerd tot het mis te lopen salaris tot het pensioen en niet meer dan dat.

De maatregel lijkt dus aan beide kanten, zowel als bezuiniging en als ombuiging de plank volledig mis te slaan. Na 12 september weten we waarschijnlijk meer……

Rogier Kemme,
Kemmelot Ontslagvergoedingspecialist

PS: Werkgevers lezen/weten dit ook! Als je een ontslagvergoeding/regeling krijgt aangeboden bedenk dan dat dit waarschijnlijk je laatste kans is met een geldbedrag het bedrijf te verlaten!