Er is geen wettelijk voorschrift over de zakelijke rente bij het lenen van de bv. Ook de fiscus lijkt geen concrete normen te hanteren; bij correcties doet men maar wat. Conform HR 5 februari 1997, is het uitgangspunt de rente die de bv bij de bank op een spaarrekening zou kunnen krijgen (dit is de rente die de bv als het ware derft). Deze grootheid dient vervolgens te worden vermeerderd met een opslag, afhankelijk van de privésolvabiliteit van de DGA.

Privévermogen kan bestaan uit overwaarde van de woning, effecten en beleggingsvastgoed. Op grond van het at arm’s lengthbeginsel dient niet onder privévermogen te worden verstaan de aandelen in de bv. Vergelijk HR 29 oktober 2004, ECLI:NL:HR:2004:AR4761, waarin is uitgemaakt dat de aandelen in de dochtermaatschappij geen reële dekking vormen voor de lening van diezelfde dochter.
Indien de privésolvabiliteit ten enenmale tekort schiet, is het verdedigbaar dat de dga ‘op zijn salaris’ kan lenen. Daarvoor houden we als norm aan dat een dga minimaal eenmaal zijn bruto jaarsalaris kan lenen. Een particulier kan een persoonlijke lening tot ongeveer dit bedrag krijgen. Vooralsnog stellen wij voor om geen rekening te houden met een eventuele negatieve spaarrente. De spaarrente wordt geacht dus minimaal 0% te zijn.
privévermogen dga opslag opspaarrente bank

130% van het geleende bedrag 0,50%
100% – 130% van het geleende bedrag 1,00%
70%-100% van het geleende bedrag 1,50%
< 70% van het geleende bedrag tot eenmaal het bruto jaarloon 2,50%
< 70% van het geleende bedrag, welk bedrag meer is dan eenmaal het bruto jaarloon p.m.

Voor een dekking van minder dan 70% en een leensom van meer dan eenmaal het bruto jaarloon zien wij af van een handreiking. De fiscus zou daarbij terecht op een zeer hoge opslag van bijvoorbeeld 5% kunnen gaan zitten. Het lenen van de bv is in zo’n situatie in de regel niet zakelijk. In zo’n geval zou eerst privévermogen moeten worden gecreëerd door middel van uitkering van dividend. Als aflossing van de schuld alleen maar kan
plaatsvinden door middel van dividend, moet ervan worden uitgegaan dat de lening een verkapt dividend is. Cross-reference: dga-819.

Besef dat het voorgaande een dynamische aangelegenheid is. De rente voor het lenen van de bv beweegt mee met de spaarrente van banken. Ook de privésolvabiliteit van de dga kan wijzigen. De vraag is overigens welke peildatum bij een rekening-courantschuld moet worden aangehouden voor de toets.

Wij adviseren uit praktische overwegingen het begin van het boekjaar. De handreiking is materieel ingestoken en houdt geen rekening met formele zekerheden. Zo wordt een
overwaarde van de woning volledig als dekking meegenomen, los van de vraag of de bv ter zake een recht van tweede hypotheek heeft gekregen. In de praktijk kunnen formele zekerheden uiteraard wel van belang zijn. Let op! De handreiking is slechts bedoeld als suggestie. Er kunnen natuurlijk omstandigheden zijn die tot een afwijkend rentetarief nopen.

Onderstaand laten wij een drietal voorbeelden volgen. Voorbeelden handreiking zakelijke rente bij lenen van de bv

Voorbeeld 1
Woning 700.000
Hypotheek lening bank 400.000
Overwaarde 300.000
Effecten 50.000
Vakantiewoning 250.000
Totaal dekking 600.000
Schuld aan bv 800.000
Percentage dekking 75,00%
Dit valt in de categorie 70%-100%. Opslag op spaarrente bv 1,5%

Voorbeeld 2
Woning 600.000
Hypotheek lening bank 400.000
Overwaarde 200.000
Totaal dekking 200.000
Schuld aan bv 500.000
Percentage dekking 40,00%
Bruto jaarsalaris 80.000

De dekking is minder dan 70% en de lening overstijgt eenmaal het bruto jaarsalaris. De handreiking doet geen suggestie. Zakelijk lenen is niet mogelijk. Als toch wordt geleend, staat de fiscus in zijn recht met het toepassen van een zeer hoge opslag.

Voorbeeld 3
Woning 500.000
Hypotheek lening bank 480.000
Overwaarde 20.000
Totaal dekking 20.000
Schuld aan bv 60.000
Percentage dekking 33,33%
Bruto jaarsalaris 75.000
De dekking is minder dan 70%. De lening is echter minder dan eenmaal het bruto jaarsalaris.

Als je een lening aangaat dienen er drie belangrijke zaken in acht te nemen.

1. Er dienen ‘zakelijke voorwaarden’ te zijn overeengekomen.
2. Er dient een deugdelijke leenovereenkomst met deze voorwaarden aanwezig te zijn
3. Je dient je aan deze afspraken in de leenovereenkomst te houden

Laten we deze punten even kort behandelen.

1. ‘Zakelijke voorwaarden’ houdt in dat het zowel vanuit het oogpunt van de bv interessant moet zijn als vanuit het standpunt van de schuldenaar. Dat niet alleen, de afspraken dienen ook marktconform te zijn. Dan kan betrekking hebben op de rente(-vastperiode), looptijd, aflossing en zekerheidstelling (verpanding).
Als u bijvoorbeeld een rente afspreekt van 0% is dit voor u als schuldenaar misschien interessant, maar de bv heeft er niets aan. Als u 10% rente afspreekt is dat prettig voor de bv, maar het kan ook prettig voor u zijn als u de rente bijvoorbeeld zakelijk of privé kunt aftrekken. Echter omdat 10% een niet marktconforme rente is, zal de fiscus dit waarschijnlijk toch afkeuren. Het gaat te ver om hier nu een heel verhaal te houden over welke rentes wel en niet gangbaar zijn. Dit geldt voor alle afspraken in de leenovereenkomst. Wat gebeurt er bijvoorbeeld bij overlijden of niet tijdig terugbetalen? Wat is de boete, wanneer wordt er opgeëist, etc. Indien u hierover advies wilt, kunt u altijd een keer op kantoor afspreken of ons een mail sturen.

2. Alle afspraken dienen opgenomen te worden in een leenovereenkomst. Wij hebben door de belastingdienst goedgekeurde leenovereenkomsten. Wij adviseren u om niet zelf een leenovereenkomst te maken zonder zeker te weten dat deze aan de regels van de fiscus voldoet.

3. Het laatste punt is misschien wel het allerbelangrijkste: papier is tenslotte geduldig. U kunt de meest prachtige dingen overeenkomen maar u dient ze ook na te komen. Het gaat hier met name om de betaling van de rente en aflossing. Staat er in de leenovereenkomst dat u aan het eind van het jaar een aflossing zult doen, doe dit dan ook. Krijgt u controle en blijkt dat u uw rente of aflossing niet (meer) betaalt, dan zou u zomaar een probleem met de fiscus kunnen krijgen.

Dienen deze regels altijd in acht genomen te worden bij een lening? Niet altijd. Als u een bedrag voor een kortere periode (< 1 jaar) opneemt en de rekening van de bv eigenlijk gebruikt als een rekening courant dan hoeft u geen rente te betalen. Enige voorwaarde is dat u binnen de 17,5/m euro blijft en zoals gezegd het geleende bedrag niet voor langere termijn uit laat staan.

Rogier Kemme
Kemmelot Administraties

5 aandachtspunten waar je op moet letten als je controle krijgt.

Het is u misschien niet ontgaan. De fiscus is sinds halverwege vorig jaar actief stamrecht bv’s aan het controleren.
Reden om u zorgen te maken? Nee, als u de bv bij een degelijke partij hebt laten opzetten – zoals wij – en u zich verder aan de regels houdt, dan is er weinig aan de hand. Alleen moet u wel weten welke regels.

Allereerst; waarom controleert de fiscus?

Welnu, de economische crisis heeft o.a. twee consequenties: 1) meer ontslagen en – mede daardoor – 2) minder financiële armslag voor veel mensen.
Dit brengt weer twee resultanten met zich mee: de ontslagen zorgen voor meer ontslaguitkeringen. Immers in de meeste gevallen moet bij een gedwongen ontslag een vergoeding uitgekeerd worden volgens de kantonrechtersformule. Doordat vaak oudere werknemers worden ontslagen met relatief lange dienstverbanden zijn de vergoedingen vaak hoog en is voor veel mensen de stamrecht bv een ideale oplossing (zie andere bijdragen hierover op deze website). Er worden dus veel stamrecht bv’s opgericht.
Het tweede punt is dat de mensen met een stamrecht bv vaak niet 1,2,3 aan de slag komen en hun bv nog wel eens willen zien als een spaarpot. Kortom ze nemen er geld uit op.
Deze combinatie leidt er toe dat veel bv’s schulden hebben. Nu hangt er boven iedere bv nog steeds een belastingclaim en die ziet de fiscus graag verzilvert. Echter van een kale kip kan je niet plukken, en dat geldt ook voor de bv. De fiscus wil dus voorkomen dat de bv’s die gaan uitkeren niet meer aan hun verplichtingen kunnen voldoen.

Waar controleert de fiscus op? Hier 5 punten binnen de bv die je in ieder geval op orde moet hebben:

1) Als je uit een BV geld opneemt en je hebt hiervoor geen actuariële berekening laten maken, je stuurt de fiscus geen loonstrook en je draagt (dus) geen belasting af kan dat alleen in de vorm van een lening vanuit de bv.
Maar deze lening moet vanuit het oogpunt van de bv wel zakelijk interessant zijn (wanneer dit is ga ik nu niet verder op in dat gaat voor dit blog te ver). Zorg dus dat je een leenovereenkomst hebt met daarin opgenomen het geleende bedrag, de looptijd van de lening, het aflosschema en de rente die je betaalt.

2) Zorg dat de lening niet te hoog is. Een bv heeft net zoals een bank zekerheid nodig. Is die er niet – zoals normaliter bij een persoonlijke (consumptieve)lening of doorlopend krediet – houdt de lening dan beperkt. Wel mag je een groot bedrag lenen als er sprake is van een verpanding. Echter deze dient bij de notaris bekrachtigd te worden (hypothecaire akte) en mag niet onderhands zijn (een zogenaamde positief/negatief-verklaring).

3)Als je uitkeringen wilt laten doen uit de bv zorg dan dat hier een actuariële berekening aan ten grondslag ligt.
Zorg dat de fiscus een loonslip ontvangt bij iedere maandelijkse, kwaartaalijkse of jaarlijkse betaling. En, zorg dat er een aanvullende stamrechtovereenkomst wordt opgesteld met daarin vermeld het kapitaal dat voor de uitkeringen is gereserveerd. En het allerbelangrijkste: zorg dat dit kapitaal ook fysiek in de bv aanwezig is! (NB: laat je de boekhouding van je bv door ons doen dan dragen wij hier allemaal zorg voor)

4) Kom de schriftelijke afspraken die je met je eigen bv maakt na!!! Staat er dat je ieder jaar aflost, los dan ook af! Staat er in de leningovereenkomst dat je 6% rente betaalt aan het einde van ieder kalenderjaar, betaal die dan ook!

5) Last but not least: zorg dat de oprichting in orde is. Stamrechtovereenkomsten die ondertekend (gedateerd) zijn nadat de bv is opgericht en de gelden zijn gestort zijn niet geldig. En zo kan ik er nog wel aan paar verzinnen.

Wil je een BV oprichten of de boekhouding ervan laten doen? Bel ons op 020-775 19 88 of info@kemmelot.nl
Rogier Kemme
Kemmelot Stamrecht Specialist BV